เพราะฉะนั้นในการเลือกซื้ออัญมณีจึงควรต้องมีความระมัดระวังเป็นพิเศษ และต้องเรียนรู้หลักเกณฑ์ในการดูหรือวิธีการเลือกซื้อเอาไว้ด้วย
"การเลือกซื้อพลอย" มีหลักเกณฑ์ในการเลือกซื้อดังนี้
"สี" ควรเลือกซื้อพลอยที่มีสีเข้มสดใส เช่น ทับทิม ควรมีสีแดงสดไม่อมดำ หรืออมม่วง ไพลินควรมีสีน้ำเงินสดไม่อมดำ หรืออมเขียว มรกตควรมีสีเขียวเข้มสด เป็นต้น
"น้ำ" (เนื้อพลอย) ควรมีลักษณะเป็นมันวาว และฉ่ำเหมือนมีน้ำอยู่ข้างใน เนื้อพลอยไม่แห้งเหมือนเอาก้อนพลาสติกมาเจียระไน
"สะอาด" ควรเลือกพลอยที่มีเนื้อใสสะอาด ไม่ขุ่นมัว ไม่มีตำหนิ หรือรอยแตกอยู่ภายในเนื้อ เพราะรอยแตก หรือรอยต่าง ๆ จะทำให้ประกายของพลอยเม็ดนั้นลดความประกายลง
"ไฟ" คือแสงสะท้อนที่มาจากพลอย ให้สังเกตดูว่ามีประกายมากน้อยเพียงใด เมื่อนำมาส่องกับไฟ ซึ่งถ้ามีประกายดีจับตาก็แสดงว่าพลอยนั้นมีคุณภาพดี
"รูปร่าง" พลอยที่ทำการเจียระไนแล้ว อาจมีรูปร่างแตกต่างกันออกไป เช่น รูปหัวใจ รูปหยดน้ำ รูปทรงกลม รูปไข่ รูปมาคีส์ รูปสี่เหลี่ยม หรือรูปทรงอื่น ๆ ตามลักษณะที่ได้ออกแบบไว้ ซึ่งพลอยจะต้องมีรูปร่าง และ***ส่วนที่สวยงาม เช่น ความหนาของเม็ดพลอยต้องได้***ส่วนกับความกว้างของหน้าพลอย ถ้าหน้าพลอยกว้างมากไป แต่ก้นพลอยบางเกินไป จะทำให้ไฟดูไม่เป็นประกาย
"น้ำหนัก" ควรเลือกซื้อพลอยที่มีน้ำหนัก 1 กะรัดขึ้นไป เพราะพลอยที่มีน้ำหนักมากกะรัต จะย่อมมีราคาสูงขึ้นเรื่อย ๆ ซึ่งเหมาะสำหรับนำไปให้ลูกหลาน หรือเพื่อนำไปขายต่อไป
"ราคา" ควรเลือกซื้อร้านที่น่าเชื่อถือ หรือเป็นที่รู้จัก หรือที่คิดว่าเหมาะสม และไม่แพง เพราะราคาของพลอยในแต่ละร้านย่อมไม่เท่ากัน ซึ่งร้านที่มีราคาถูกมาก พลอยอาจจะไม่ได้คุณภาพก็ได้ เพราะฉะนั้นจึงควรตัดสินใจให้ดีก่อนซื้อ
"การเลือกซื้อเพชร" มีหลักเกณฑ์ในการเลือกซื้อดังนี้
ถ้าเป็นเพชรชนิดไม่มีสี ควรเลือกที่มีสีขาวบริสุทธิ์ ไม่อมสีเหลือง หรือน้ำตาล ซึ่งจะทำให้เพชรดูขุ่นมัว
ไม่ควรมีรอยตำหนิหรือรอยขีดข่วนใด ๆ ทั้งสิ้น ถ้าเป็นเพชรสีควรเลือกที่มีสีเข้มสด น้ำสะอาด และไม่มีริ้วรอย
รูปทรง ต้องได้***ส่วนมาตรฐานการเจียระไนต้องดูประณีตเรียบร้อย
ประกายของเพชร เมื่อนำไปส่องกับไฟ ต้องมีประกายที่ดี ไฟแรง ดูสวยงาม
http://pecharapilai.exteen.com/20060823/entry-1